Qallager R.

Dəniz səviyyəsindən 225 m hündürlükdə yerləşən və sonuncu buzlaq dövrünə aid olan pilləli terraslar və sahil xəttləri ilə ifadə edilən Azərbaycan landşaftı geniş subasmalarının baş verməsini göstərir.

Bu məqalədə Xəzər dəniz səviyyəsinin yüksək qalxmalarına səbəb olan iri rus çaylarının səmtinin dəyişməsi, buzların ərinməsi və Arktik okeanın suları ilə Avrasiyanın şimal hissəsinin subasmalarının geomorfoloji, bioloji sübutları, həmçinin daş heykəllər nəzərdən keçirilir. Tarixdən qabaqkı dövrün bir neçə min illər ərzində qitələrarası gəmiçiliyi mümkün edən bu proseslər regional miqyasda iqlimə, biocoğrafiyaya və insan demoqrafiyasına əsaslı sürətdə təsir etmişlər. Subasmalar və su yollarının mümkün olan yoxa çıxması qədim insanın həyatında vacib rol oynamışdır və tarixdən əvvəlki dövrün həyat tərzini formalaşdırmışdır.

Bu problem və onun tətbiqi əhəmiyyəti müasir elmi anlayış xaricindədir, və bir çox elmi istiqamətlər çərçivəsində və elmi təşkilatların gücü ilə peşəkar tədqiqatlar tələb edir.